آداب و احکام اذان و اقامه‏

برای کامل شدن ثواب و امتثال درست اوامر خداوند، مراعات امور ذیل در اذان و اقامه مستحب است: توجه و رو کردن به قبله در حین اذان و اقامه، در حال قیام باشد، طهارت داشتن در اذان، اما در اقامه، طهارت شرط صحت آن‏ است مگر اینکه اقامه را به قصد رجا بجا آورد، سخن نگفتن در حین اذان و اقامه مخصوصاً بین اقامه و نماز، استقرار و آرامش بدن در حال اقامه گفتن، ظاهر کردن الف و های کلمه “اللَّه” در هر فصلی از اذان که‏ مشتمل بر آن می‏‌باشد، امّا اقامه را باید با سرعت و پشت سر هم بجا آورد، گذاشتن انگشت در گوش‌ها در حال اذان، کشیدن و بلند کردن صدا در اذان و پایین کردن صدا در اقامه به‏ درجه‏‌ای کمتر از اذان، فاصله انداختن بین اذان و اقامه.

برای کسی که اذان – اذان اِعلام یا اذان نماز – یا اقامه را می‏‌شنود، مستحب است هر فصلی را که می‏‌شنود بازگو و تکرار کند ولی وقتی که در اقامه “قد قامت الصلاه” را می‏‌شنود بگوید:”لَا حَوْلَ وَلَا قُوَّهَ إِلَّا بِاللَّهِ”.

مستحب است کسی که برای “اذان اِعلام” تعیین می‏‌گردد، عادل باشد، صدای بلند داشته باشد، بینا باشد، از اوقات نماز، درست‏ آگاهی داشته باشد و اینکه در بلندی مانند مناره اذان بگوید، یا از بلندگوهای امروزی استفاده کند یا اینکه بر جایی بلند رود و صدایش را بلند کند.

امام صادق‏(ع) در احادیثی می‌فرمایند: “وقتی برای نماز اقامه گفتی، سخن دیگر نگو زیرا اگر سخن گفتی، اقامه را باید اعاده نمایی.”

‏“زن اگر اذان قبیله را بشنود، اذان و اقامه بر او نیست و گفتن شهادتین برای او کفایت می‏‌کند ولی اگر اذان و اقامه بگوید بهتر است.”

محمّد بن مسلم می‏‌گوید: به امام صادق‏(ع)فرمودند: شخصی در حال نشسته اذان می‏‌گوید؟ فرمود: “بله اشکال ندارد ولی اقامه نگوید مگر اینکه ایستاده باشد.”